Thursday, September 21, 2023
უახლესი ambebi
  • მთავარი
  • სოც.ქსელები
  • დიეტა
  • შოუბიზნესი
  • ჰოროსკოპი
  • კულინარია
  • მეცნიერება
  • ტექნოლოგია
  • ყველა
    • გამოკითხვა
    • საინტერესო
    • პრესის ფურცლებიდან
    • ექსკლუზივი
    • ინტერვიუ
    • მოგზაურობა
    • ემიგრაცია
    • ფსიქოლოგია
    • კრიმინალური ამბები
    • 90-იანები
    • ლიტერატურა
    • კინო სამყარო
    • გიფები
    • მუსიკა
    • სპორტი
    • მოდა
    • ავტო/მოტო
უახლესი ambebi
  • მთავარი
  • სოც.ქსელები
  • დიეტა
  • შოუბიზნესი
  • ჰოროსკოპი
  • კულინარია
  • მეცნიერება
  • ტექნოლოგია
  • ყველა
    • გამოკითხვა
    • საინტერესო
    • პრესის ფურცლებიდან
    • ექსკლუზივი
    • ინტერვიუ
    • მოგზაურობა
    • ემიგრაცია
    • ფსიქოლოგია
    • კრიმინალური ამბები
    • 90-იანები
    • ლიტერატურა
    • კინო სამყარო
    • გიფები
    • მუსიკა
    • სპორტი
    • მოდა
    • ავტო/მოტო
No Result
View All Result
Morning News
No Result
View All Result
Home საზოგადოება

შავი არქეოლოგია – როგორ ნადგურდება ისტორიული მემკვიდრეობა სამცხე–ჯავახეთში

September 15, 2023
შავი არქეოლოგია – როგორ ნადგურდება ისტორიული მემკვიდრეობა სამცხე–ჯავახეთში
Share on FacebookShare on Twitter

„შავი არქეოლოგია“, იგივე უკანონო არქეოლოგია სამცხე–ჯავახეთში ერთ–ერთი აქტუალური პრობლემაა. გახსნილი სამარხები, დათხრილი ნასოფლარები, დაზიანებული ეკლესია–მონასტრები – განძთ მაძიებლებს ისტორიული მემკვიდრეობის ბედი არ აღელვებთ. ასე ნადგურდება ან მნიშვნელოვანი საფრთხის წინაშე დგება ასობით უძველესი ძეგლი. „შავ ბაზარზე“ კი ქვეყნისთვის მნიშვნელოვანი ისტორიული წარსული იყიდება. მკვლევრები სახელმწიფო კონტროლის მექანიზმის არარსებობაზე საუბრობენ და აღნიშნავენ, რომ კანონს, რომელმაც ეს პროცესი ჩარჩოში უნდა მოაქციოს, ძალა არ აქვს.

ახალციხეში, სოფელ ურავლიდან სამხრეთ–აღმოსავლეთით ტყით დაფარულ ადგილას X საუკუნის ნამონასტრალია, რომელსაც ადგილობრივები ბერთას სახელით იცნობენ. როგორც ისტორიკოსები ამბობენ, საუკუნეების წინ აქ საკმაოდ მოზრდილი მონასტერი ყოფილა, რადგანაც შემორჩენილია რამდენიმე ეკლესიისა და სხვადასხვა დანიშნულების ნაგებობათა ნაშთები. მათივე თქმით, აქედან სოფელ ურაველამდე გვირაბი ჩადის. ნამონასტრალი დაფარულია მცენარეებითა და ხეებით ანუ ადგილი ზუსტად ისეთი ლამაზი და მშვიდია, როგორსაც ადრე სამონასტროდ არჩევდნენ.

ასევე წაიკითხე

ნახეთ როგორ გავიმაგროთ ფრჩხილები შინაური საშუალებებით

„მიშას შტაბები ხომ გახსნეს! მიშას ნაციონალურ კომიტეტს ხო ქმნიან! ახლა მიშას მისაღებიც გაიხსება“ – თამარ ჩერგოლეიშვილი

შავი არქეოლოგია – როგორ ნადგურდება ისტორიული მემკვიდრეობა სამცხე–ჯავახეთშიბერთა, ფოტო:გიორგი მაღრაძე

უბრალო მნახველებს ბერთას ნამონასტრალი ერთი უცნაური ფაქტით ნუსხავს: მუხის ხეს ტაძრის საკურთხევლის შუა კედელი შუაზე გაუპია და მეორე მხარეს გასულა, თანაც ისე, რომ კედელიც ისევ დგას და ხეც ყოველ გაზაფხულზე იფოთლება. სანახაობა საინტერესოა, თუმცა სპეციალისტები ამ ტაძართან დაკავშირებით ყურადღებას სხვა მნიშვნელოვან ფაქტზე ამახვილებენ: საკურთხევლის ქვეშ არსებული აკლდამა, რომელიც ბერების სამარხი უნდა ყოფილიყო, ე.წ. შავი არქეოლოგიის, იგივე უკანონო არქეოლოგიის თუ განძთმაძიებლობის  მსხვერპლია. ამის შესახებ, ისტორიკოსმა და  გიდმა გიორგი მაღრაძემ პირველად 2021 წელს დაწერა. მისი თქმით, როცა 2019 წლის შემოდგომით ნამონასტრალი მოინახულა, მაშინ „შავი არქეოლოგიის“ კვალი არსად ჩანდა, თუმცა ორი წლის შემდეგ, ადგილზე სავალალო სურათი დახვდა:

„ბერთას მონასტერი მოიცავს ორ დამოუკიდებლად მდგომ ეკლესიას, მთავარი ეკლესია ორნავიანია, ხოლო მისგან სამხრეთ-აღმოსავლეთით, ხუთ მეტრში კიდევ ერთი მცირე ზომის ეკლესია დგას. სწორედ ამ მცირე ზომის ეკლესიის ჩრდილოეთ კედელთან მიმოფანტულია სხვადასხვა ზომის, ფორმისა და დანიშნულების კერამიკის ფრაგმენტები (სხვათა შორის, საკმაოდ ნატიფად დამუშავებული და მეტწილად ორნამენტ–რელიეფური კოპებით შემკული). გარდა ამისა, იქვე ყრია თიხის მილის ფრაგმენტები. როგორც ჩანს, თავის დროზე ეს მონასტერი მოშორებით მდებარე რომელიმე წყაროდან მარაგდებოდა. სწორედ ამ ეკლესიის ჩრდილოეთით 1.5 მეტრში, გახსნილია საძვალე, კერამიკასთან ერთად, იქვე მიმოფანტულია ძვლები. სავარაუდოდ, ამ მონასტერში მოღვაწე ბერების საძვალე უნდა ყოფილიყო, რომელთა სულებსაც განძთმაძიებლებმა “პატივი მიაგეს”“, – წერდა გიორგი მაღრაძე.

შავი არქეოლოგია – როგორ ნადგურდება ისტორიული მემკვიდრეობა სამცხე–ჯავახეთშიბერთა, ფოტო: კვლევის ცენტრი

მას შემდეგ, უკანონო არქეოლოგიის ფაქტების კვალი ამ მონასტერთან ისევაა. ისტორიკოსი მიიჩნევს, რომ განძთ მაძიებლებმა ძეგლი მისი მასშტაბურობისა და ადგილმდებარეობის გამო შეარჩიეს: „მასშტაბური კომპლექსია, ტყეა ირგვლივ და მოფარებულია, ამიტომ უფრო მარტივად გახსნიდნენ და ხალხიც ნაკლებად შეამჩნევდა. საკურთხევლიდან არის  გახსნილი სამლოცველოს ქვეშ არსებული საძვალე, მიმდებარედ ძეგლზე დაზიანებებია და იქვე ყრია კერამიკა, სხვადასხვა სახის რელიეფებით, ალბათ საძვალიდან ამოიღეს. ყველაფერი შემოძარცულია და უკვე აღარაფერია დარჩენილი“, – ამბობს გიორგი მაღრაძე.

 

განაგრძეთ კითხვა

წყარო: sknews.ge

სხვა ამბები

ნახეთ როგორ გავიმაგროთ ფრჩხილები შინაური საშუალებებით
საზოგადოება

ნახეთ როგორ გავიმაგროთ ფრჩხილები შინაური საშუალებებით

September 21, 2023
გარეთ ნუ გვაწუხებენ ანაფორიანი ტაბურეტები, თორემ სახლში რაც უნდა ის აკეთონ – თამარ ჩერგოლეიშვილი
საზოგადოება

„მიშას შტაბები ხომ გახსნეს! მიშას ნაციონალურ კომიტეტს ხო ქმნიან! ახლა მიშას მისაღებიც გაიხსება“ – თამარ ჩერგოლეიშვილი

September 21, 2023
“წარსულში დატოვებულმა პრობლემებმა შესაძლოა კვლავ თავი შეგახსენოთ” – საყურადღებო თარიღები ივლისის თვეში
საზოგადოება

ზოდიაქოს 3 ნიშანს შემოდგომაზე განსაკუთრებით გაუმართლებთ – რას ამბობენ ასტროლოგები

September 21, 2023
გაუარესდება თუ არა ამინდი? – უახლოესი დღეების პროგნოზი
საზოგადოება

როგორი ამინდი იქნება საქართველოში 23 სექტემბრამდე

September 21, 2023
“ქართველი ბიჭები გოგოს პატივს არ სცემენ” – ნუცა ბუზალაძე
საზოგადოება

“ქართველი ბიჭები გოგოს პატივს არ სცემენ” – ნუცა ბუზალაძე

September 21, 2023
როგორ უნდა დაამარცხოთ, ღამე ჭამის სინდრომი? – ინფორმაცია, რომელიც უნდა იცოდეთ
საზოგადოება

როგორ უნდა დაამარცხოთ, ღამე ჭამის სინდრომი? – ინფორმაცია, რომელიც უნდა იცოდეთ

September 21, 2023
Next Post
“როცა გიორგი შაქარაშვილის თვალებს ვხატავდი, ყველაზე დიდი დრო დამჭირდა…” – ლუკა ორჯონიკიძის მრავალფეროვანი და სევდიანი მუზები

"როცა გიორგი შაქარაშვილის თვალებს ვხატავდი, ყველაზე დიდი დრო დამჭირდა..." - ლუკა ორჯონიკიძის მრავალფეროვანი და სევდიანი მუზები

„ეს შედეგი მოიტანა თქვენმა გამოძიებამ“ – რას წერს ინგა გრიგოლია ნოდარ მელაძეს

„ეს შედეგი მოიტანა თქვენმა გამოძიებამ“ - რას წერს ინგა გრიგოლია ნოდარ მელაძეს

პოპულარული

„ძალიან ვამაყობ შენით, ჩემო სიცოცხლე“ – ვისზე წერს სოფო ნიჟარაძე

ვინ არის მამაკაცი, ვისთან ერთადაც სოფო ნიჟარაძე ყაზბეგში ატარებს დროს

July 10, 2023
საქართველოს საპატრიარქო სამწუხარო ინფორმაციას ავრცელებს

საქართველოს საპატრიარქო სამწუხარო ინფორმაციას ავრცელებს

July 6, 2023
“გასკდა ამბავი” – რა კადრებს ავრცელებს ია ფარულავა

“გასკდა ამბავი” – რა კადრებს ავრცელებს ია ფარულავა

July 15, 2023
„ლელას დავშორდი, აღარ დამირეკოთ“ – კახი მამულაშვილი

„ლელას დავშორდი, აღარ დამირეკოთ“ – კახი მამულაშვილი

August 31, 2023
ტემპერატურა +39 გრადუსამდე მოიმატებს – 27 ივლისის ამინდის პროგნოზი

ტემპერატურა 21 გრადუსამდე დაიწევს – ნახეთ, როდის აგრილდება საქართველოში

August 16, 2023

MIX

გასართობ შემეცნებითი პორტალი Mix.Metronome.Ge

Follow us

ბოლო ამბები

  • ნახეთ როგორ გავიმაგროთ ფრჩხილები შინაური საშუალებებით
  • „მიშას შტაბები ხომ გახსნეს! მიშას ნაციონალურ კომიტეტს ხო ქმნიან! ახლა მიშას მისაღებიც გაიხსება“ – თამარ ჩერგოლეიშვილი
  • ზოდიაქოს 3 ნიშანს შემოდგომაზე განსაკუთრებით გაუმართლებთ – რას ამბობენ ასტროლოგები
  • როგორი ამინდი იქნება საქართველოში 23 სექტემბრამდე

© 2023 Mix.Metronome.Ge

No Result
View All Result
  • მთავარი
  • სოც.ქსელები
  • დიეტა
  • შოუბიზნესი
  • ჰოროსკოპი
  • კულინარია
  • მეცნიერება
  • ტექნოლოგია
  • ყველა
    • გამოკითხვა
    • საინტერესო
    • პრესის ფურცლებიდან
    • ექსკლუზივი
    • ინტერვიუ
    • მოგზაურობა
    • ემიგრაცია
    • ფსიქოლოგია
    • კრიმინალური ამბები
    • 90-იანები
    • ლიტერატურა
    • კინო სამყარო
    • გიფები
    • მუსიკა
    • სპორტი
    • მოდა
    • ავტო/მოტო

© 2023 Mix.Metronome.Ge