რამდენიმე თვის წინ, 48 წლის ასაკში ამერიკაში აღიარებული ქართველი ხელოვანი დევიდ დათუნა გარდაიცვალა… როგორც ჩვენთვის გახდა ცნობილი, ხელოვანის ანდერძი იყო, სამშობლოში დაესაფლავებინათ. მისი ნეშტი საქართველოში დედამ ჩამოასვენა და კვირას, სამ საათზე მახათას მთაზე დაკრძალავენ.
ქართველი ხელოვანი ბოლო წლებში ფილტვის სიმსივნეს ებრძოდა და გარდაცვალების მიზეზიც ეს დაავადება გახდა.
ახლობლის თქმით, გაუსაძლისი ტკივილები ჰქონდა: ხერხემლის მალები დაეშალა და ოთხი ოპერაცია გაუკეთეს, მაგრამ მაინც დადიოდა, საშინელ ტკივილებს არ იმჩნევდა…
დევიდ დათუნამ ბავშვობა მოსკოვში გაატარა, მაგრამ რუსეთში გატარებულ ბავშვობაზე არასდროს უსაუბრია… 21 წლის იყო, ნიუ-იორკში რომ ჩავიდა (1999 წელს). ამერიკას ემადლიერებოდა, ოცნებების ასრულების უდიდესი რესურსის ქვეყანააო, ამბობდა, თუმცა გული სულ საქართველოსკენ მოუწევდა. სამშობლოს მონატრების ნოსტალგია ეძალებოდა და თავის ქვეყანაში მიმდინარე მოვლენებს თვალს აქტიურად ადევნებდა.
არასოდეს მდგარა რომელიმე მთავრობის გვერდით, ხალხთან ყოფნას ამჯობინებდა…დევიდ დათუნამ ურთულესი ცხოვრება განვლო, ამერიკაში თავი რომ დაემკვიდრებინა. თავდაპირველად სათვალის ლინზებს ამუშავებდა და სათვალეებს უკეთებდა ხალხს. აქედან გაჩნდა იდეა მისი ნამუშევრების – “მილიონი სხვადასხვა თვალით დანახული სამყარო”.
2011 წელს SCOPE-ის ხელოვნების შოუზე, მაიამიში, დათუნას ნამუშევარი “სტივ ჯობსი/ აინ რენ-დი” 210.000 აშშ დოლარად გაიყიდა და ის ფესტივალზე გაყიდულ ნამუშევრებს შორის ყველაზე ძვირად ღირებული აღმოჩნდა.
ამჟამადაც ამერიკაში თანამედროვე ხელოვანთა ნამუშევრებს შორის მისი ნამუშევრები ყველაზე ძვირად იყიდება. დევიდ დათუნამ ჯერ კიდევ წლების წინ ფაშისტური უწოდა პუტინის რეჟიმს, ხოლო მოსკოვში, წითელ მოედანზე, წარმოადგინა პუტინისა და ნიკოლოზ მეორის პორტრეტების ინსტალაცია სახელწოდებით “ცივილიზაციის კრახი”.
ეს იყო ნიკოლოზისა და პუტინის ინსტალაცია. ცივილიზაციის კრახი ნიკოლოზმა დაიწყო და პუტინი ასრულებსო… ეს რომანოვების დინასტიის 400 წლისთავს დაამთხვია და იმის თქმა უნდოდა, 400 წელი არაფერი შეცვლილაო… ამის შემდეგ რუსეთში ჩასვლაც კი აეკრძალა…
ქართველი ხელოვანი მსოფლიოს ყურადღების ცენტრში განსაკუთრებით 2019 წელს მოექცა, როდესაც ცნობილი იტალიელი მხატვრის გამოტანილი 120.000-დოლარიანი ბანანი შეჭამა. ბანანი მუზეუმში კედელზე წებოვანი ლენტით იყო მიმაგრებული და დევიდ დათუნამ ის დამთვალიერებლების თვალწინ ჩამოხსნა.
“ნიუ-იორკ თაიმსთან” საუბრისას ქართველი ხელოვანი ამბობდა: “მე შემიძლია შევჭამო ბანანიც და ბანანის კონცეფციაც, ვინაიდან ხელოვანი ვარ”.
2013 წელს დათუნა გახდა მსოფლიოში პირველი მხატვარი, რომელმაც Google-ის სათვალე თანამედროვე ხელოვნებას დაუკავშირა. მისი პროექტის მიხედვით, Google-ის სათვალესთან ერთად ადამიანი, რომელიც ნამუშევარს უყურებს, ახალ განზომილებაში ხვდება. კიდევ ბევრი ისეთი პროექტი ჰქონდა: 2012 წელს ნასას წარმომადგენლებთან მუშაობდა და ჰქონდა პროექტი, რომლის მიხედვით უამრავ ადამიანს შეეძლო თავისი მესიჯი, ნახატი, ცეკვა კოსმოსში გაეგზავნა. სპეციალური აპლიკაცია იყო, კაფსულაში მოგროვდებოდა და კოსმოსში დარჩებოდა შემდგომი ცივილიზაციისთვის, მაგრამ ვეღარ მოასწრო…
ნუცა შანშიაშვილი:
– დეივიდ დათუნა, გამოჩენილი ქართველი ხელოვანი გამაცნო ჩემმა ახლო მეგობარმა, ცნობილმა მხატვარმა, ნატალია კლდიაშვილმა! მისი ნამუშევრები არაერთხელ გადმოუგზავნია ნატალიას ჩემთვის და ყოველთვის ვრჩებოდი აღფრთოვანებული დევიდის არაორდინალური ხედვით, მისი ორიგინალურობით და თანამედროვეობით! მასთან ასევე დავმეგობრდი და ძალიან დიდი და მოულოდნელი განცდა იყო შეტყობინება იმისა, რომ დევიდი გარდაიცვალა! მისი სახელი დარჩება მარადიულად ხელოვნებაში!
მე ძალიან მადლობელი ვარ ნატალიასი, რომ მან მოაგვარა და მოახერხა მისი გადმოსვენება საქართველის ახალ პანთეონში! მქონდა დიდი პატივი ვყოფილიყავი დევიდის მეგობარი და ახლაც მიჭირს იმის წარმოდგენა, რომ ის აღარ არის, მაგრამ ვიწყნარებ თავს იმით, რომ მისი ნამუშევრები უკვდავია! და მადლობა მას თავისი სითამამისათვის და ექსპრესიულობისათვის ხელოვნებაში!
წყარო: Ambebi.ge